
با آزمایشات مهم خون آشنا شوید
آزمایشات خون میتوانند به پزشک در تشخیص انواع بیماریها، از جمله عفونتها، کمخونی، کلسترول بالا، کمبود ویتامینها، نارسایی اندامها، HIV، سرطان و دیابت کمک کنند. پزشکان از آزمایشات خون برای تجزیه و تحلیل موادی مانند پروتئینها، سلولها یا مواد شیمیایی در خون شما استفاده میکنند.
این آزمایشات میتوانند تصویری از سلامت کلی شما ارائه دهند و به پزشک در تشخیص بیماریهای مختلف، نظارت بر بیماریهای مزمن، ارزیابی عملکرد اندامها و تعیین قدرت سیستم ایمنی شما کمک کنند. آزمایشات خون منظم یکی از مهمترین راهها برای پیگیری وضعیت کلی سلامت جسمانی شماست. در آزمایشگاه پاتولوژی دکتر یاورمنش ما 10 آزمایش مهم که باید با آن آشنا باشید را به شما توصیه میکنیم.
1. شمارش کامل خون (Complete Blood Count – CBC)
شمارش کامل خون (CBC) سطوح اجزای مختلف خون شما را بررسی میکند. این آزمایش روتین به پزشکتان کمک می کند تا تعداد و نوع سلول های خونی (گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها) را اندازه گیری کند. این آزمایش همچنین میزان پیشرفت درمان شما را نشان میدهد.
2. پنل متابولیک پایه (Basic Metabolic Panel – BMP)
پنل متابولیک پایه معمولاً سطوح هشت ترکیب در خون را بررسی میکند:
- کلسیم
- گلوکز (قند خون)
- سدیم
- پتاسیم
- بیکربنات
- کلراید
- اوره نیتروژن خون (BUN)
- کراتینین
این آزمایش ممکن است بسته به دستورالعملهای پزشک و آنچه آزمایش اندازهگیری میکند، نیاز به حداقل 8 ساعت ناشتایی قبل از خونگیری داشته باشد. نمودار ما را برای نتایج طبیعی ببینید. پزشک شما برای تأیید تشخیص، آزمایشات پیگیری را انجام خواهد داد. تست تشخیصی Lifeforce یک آزمایش خون در منزل است که برای جمعآوری دادهها در مورد بیش از 40 نشانگر زیستی که بر سلامت و طول عمر شما تأثیر میگذارند، از جمله وضعیت متابولیک، سلامت هورمونی و عوامل خطر کلیدی برای بیماری، طراحی شده است. تشخیص شما شامل یک نمونهگیری خون در منزل توسط یک فلبوتومیست (متخصص خونگیری) با تجربه، مشاوره تلفنی با یک پزشک Lifeforce و یک برنامه شخصیسازی شده است که شامل بینشهای تخصصی، بهبود سبک زندگی، مکملهای غذایی و درمانهای هورمونی و پپتیدی میشود.
3. پنل متابولیک جامع (Comprehensive Metabolic Panel – CMP)
پنل متابولیک جامع (CMP) شامل تمام اندازهگیریهای BMP و همچنین پروتئینها و مواد اضافی مربوط به عملکرد کبد است، مانند:
- آلبومین: این پروتئین اصلی در خون شماست. در کبد شما ساخته میشود.
- پروتئین کل: این مقدار کل پروتئین در خون شماست. شامل آلبومین و گلوبولینها میشود که عمدتاً در کبد شما ساخته میشوند.
- آلکالین فسفاتاز (ALP): آنزیمی که بیشتر در استخوانها و کبد یافت میشود و در چندین فرآیند بدنی نقش دارد.
- آلانین آمینوترانسفراز (ALT): آنزیمی که در کبد یافت میشود.
- آسپارتات آمینوترانسفراز (AST): آنزیمی که در کبد و سایر بافتهای بدن یافت میشود.
- بیلیروبین: ماده زائدی است که از تجزیه گلبولهای قرمز ناشی میشود و کبد آن را فیلتر میکند. در مورد CMP و BMP بیشتر بدانید.
4. پنل لیپید (Lipid Panel)
این آزمایش سطوح دو نوع کلسترول را بررسی میکند:
- لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا “کلسترول خوب”
- لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) یا “کلسترول بد” ممکن است لازم باشد حداقل 8 ساعت قبل از این آزمایش ناشتا باشید. سطح کلسترول HDL برابر با 60 میلیگرم در دسیلیتر (mg/dL) یا بالاتر، برای سلامت قلب مفید در نظر گرفته میشود، در حالی که کمتر از 40 میلیگرم در دسیلیتر یک عامل خطر اصلی برای بیماری قلبی است. برای کلسترول LDL، 100 میلیگرم در دسیلیتر یا کمتر برای سلامتی مطلوب است، در حالی که 160 میلیگرم در دسیلیتر یا بالاتر به طور خطرناکی بالاست. سطوح معمول ممکن است با سن نیز متفاوت باشد. پنل لیپید همچنین تریگلیسیریدها را نیز بررسی میکند.
5. پنل تیروئید (Thyroid Panel)
پنل تیروئید، یا آزمایش عملکرد تیروئید، بررسی میکند که تیروئید شما چقدر خوب هورمونهای خاصی را تولید و به آنها واکنش نشان میدهد، مانند:
- ترییودوتیرونین (T3): همراه با T4، ضربان قلب و دمای بدن شما را تنظیم میکند.
- تیروکسین (T4): همراه با T3، متابولیسم و نحوه رشد شما را تنظیم میکند.
- هورمون محرک تیروئید (TSH): این به تنظیم سطوح هورمونهایی که تیروئید شما ترشح میکند، کمک میکند. تیروئید شما غده کوچکی در گردن شماست. این غده به تنظیم عملکردهای بدنی مانند خلق و خو، سطح انرژی و متابولیسم کلی شما کمک میکند. سطوح غیرطبیعی این هورمونها میتواند نشاندهنده کمکاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) یا پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) باشد. در مورد آزمایشات عملکرد تیروئید و نتایج آنها بیشتر بدانید.
6. نشانگرهای زیستی قلبی (Cardiac Biomarkers)
نشانگرهای رایج شامل:
- تروپونین قلبی با حساسیت بالا (hs-cTn): این یک پروتئین قلبی است که نشانگر آسیب قلبی است.
- پپتید ناتریورتیک نوع B (BNP) و پپتید ناتریورتیک نوع B پیشساز N-ترمینال (NT-proBNP): BNP هورمونی است که زمانی که عضله قلب کشیده میشود، معمولاً ناشی از اضافه بار مایعات در نارسایی احتقانی قلب، آزاد میشود.
- کراتین کیناز (CK): این آنزیم عمدتاً در مغز، قلب و عضلات اسکلتی قرار دارد. هنگامی که آسیب عضلانی رخ میدهد، CK به میزان فزایندهای به خون نشت میکند.
- کراتین کیناز-MB (CK-MB): این آنزیمها در قلب شما یافت میشوند. آنها اغلب پس از حمله قلبی یا سایر آسیبهای قلبی در خون شما افزایش مییابند.
7. آزمایشات عفونتهای مقاربتی (Sexually Transmitted Infection Tests – STIs)
بسیاری از عفونتهای مقاربتی (STIs) را میتوان با استفاده از نمونه خون تشخیص داد. این آزمایشات اغلب با نمونههای ادرار یا سواپ از بافت عفونی برای تشخیص دقیقتر ترکیب میشوند. آزمایشات خون همیشه بلافاصله پس از ابتلا به عفونت دقیق نیستند. ممکن است سه تا شش ماه پس از قرار گرفتن در معرض طول بکشد تا آزمایش خون مثبت شود. به همین دلیل تکرار آزمایش مهم است. چقدر طول میکشد تا یک STD خود را نشان دهد؟
8. پنل انعقاد خون (Coagulation Panel)
آزمایشات انعقاد خون اندازهگیری میکنند که خون شما چقدر خوب لخته میشود و چقدر طول میکشد تا خون شما لخته شود. مثالها شامل آزمایش زمان پروترومبین (PT) و آزمایش فعالیت فیبرینوژن است. لخته شدن یک فرآیند حیاتی است که به توقف خونریزی پس از بریدگی یا زخم کمک میکند. با این حال، یک لخته در رگ یا شریان میتواند کشنده باشد زیرا میتواند جریان خون به مغز، قلب یا ریهها را مسدود کند. این میتواند باعث حمله قلبی یا سکته شود. نتایج آزمایش انعقاد بر اساس سلامت شما و هرگونه بیماری زمینهای که ممکن است بر لخته شدن تأثیر بگذارد، متفاوت است.
9. آزمایش سرم DHEA-sulfate
هورمون دهیدرواپیآندروسترون (DHEA) از غدد فوق کلیوی شما ترشح میشود. این آزمایش اندازهگیری میکند که آیا سطح آن خیلی بالا یا خیلی پایین است. در مردان، DHEA به رشد صفاتی مانند رشد موهای بدن کمک میکند، بنابراین سطوح پایین غیرطبیعی در نظر گرفته میشود. در زنان، سطوح بالا میتواند باعث بروز صفات معمولاً مردانه مانند رشد بیش از حد موهای بدن شود، بنابراین سطوح پایین طبیعی است. در مورد آزمایش سرم DHEA-sulfate بیشتر بدانید.
10. آزمایش پروتئین C-واکنشی (C-reactive protein test)
پروتئین C-واکنشی (CRP) توسط کبد شما تولید میشود، زمانی که بافتهای بدن شما ملتهب هستند. هر چه سطح آن بالاتر باشد، خطر بیماری قلبی بیشتر است:
- <0.3 mg/dL: طبیعی
- 0.3 تا 1.0 mg/dL: افزایش جزئی میتواند با جنسیت فرد، شاخص توده بدنی (BMI) بالا، یا با شرایطی مانند افسردگی یا بیخوابی مرتبط باشد.
- 1.0 تا 10.0 mg/dL: افزایش متوسط معمولاً ناشی از التهاب سیستمیک است، مانند بیماری خودایمنی، برونشیت، حمله قلبی یا سرطان.
- >10.0 mg/dL: افزایش قابل توجه معمولاً ناشی از عفونت شدید باکتریایی یا ویروسی، آسیب جدی یا واسکولیت سیستمیک (التهاب عروق خونی).
- >50.0 mg/dL: افزایش شدید معمولاً ناشی از عفونت حاد باکتریایی. سیگار کشیدن و التهاب لثه (ژنژیویت) نیز ممکن است با بیماری قلبی مرتبط باشد. شواهد بیشتری ارتباط بین سلامت دهان و التهاب کلی بدن را نشان میدهند.
خلاصه
آزمایشات خون میتوانند تصویر خوبی از سلامت کلی شما ارائه دهند. آنها همچنین راه خوبی برای تشخیص زودهنگام بیماریها و بررسی چگونگی واکنش بدن شما به درمانهای مختلف است. بسیاری از افراد حداقل سالی یک بار آزمایشات خون روتین را انجام میدهند. در آزمایشگاه دکتر یاورمنش شما میتوانید دقیقترین و مهمترین آزمایشات چکآپ روتین خود را انجام دهید و در باره سلامت خود از ما مشاوره بگیرید.